Krisis Kewangan Global 2008 yang berpunca dari kegagalan industri kewangan Amerika Syarikat berfungsi dengan efektif telah mengakibatkan dunia terjerumus ke dalam kemelesetan ekonomi. Pertumbuhan ekonomi Amerika Syarikat susut 0.1% dan 2.5% pada tahun 2008 dan 2009.
Manakala pertumbuhan ekonomi global jatuh 1.3% pada tahun 2009.
Laporan Suruhanjaya Inkuiri Krisis Kewangan menyatakan dengan jelas bahawa krisis ini dapat dielakkan jika pihak yang bertanggungjawab terhadap kawalselia kewangan Amerika Syarikat menjalankan tugasnya dengan berkesan.
The crisis was the result of human action and inaction, not of Mother Nature of computer models gone haywire. The captains of finance and the public stewards of our financial system ignored warnings and failed to question, understand, and manage evolving risks within a system essential to the well-being of the American public.
Antara isu yang menyumbangkan kepada krisis ini adalah pengurusan risiko dan urustadbir korporat yang lemah dalam kalangan pemain industri. Perkara ini telah menyebabkan pinjaman-pinjaman diberikan kepada peminjam yang tidak berkualiti sekaligus mengakibatkan risiko pelaburan yang tinggi buat industri kewangan Amerika Syarikat.
Pelaburan-pelaburan derivatif seperti Credit Default Swap ( CDS ) turut meningkatkan lagi risiko pasaran kewangan. Kegagalan agensi-agensi penarafan melakukan penilaian yang sewajarnya telah menyebabkan pasaran kewangan musnah.
The three credit rating agencies were key enablers of the financial meltdown. The mortgage-related securities at the heart of the ciriss could not have been marketed and sold without their seal of approval. Investors relied on them, often blindly. In some cases, they were obligated to use them, or regularoy capital standards were hinged on them. This crisis could not have happened without the rating agencies. Their ratings helped the market soar and tehri downgrades through 2007 and 2008 wreaked havoc across markets and firms.
Bagi merangsang semula ekonomi Amerika Syarikat, Federal Reserve yang merupakan Bank Pusat Amerika Syarikat memulakan dasar monetari yang dianggap kurang ortodoks pada ketika itu yang dipanggil sebagai Quantitative Easing ( QE ).
QE merupakan satu polisi dimana Bank Pusat membeli sekuriti-sekuriti seperti bon dan bil perbendaharaan daripada pihak awam. Langkah ini bertujuan untuk menyuntik wang-wang ( yang baru dicipta ) ke dalam pasaran sekaligus mengurangkan kadar faedah.
Mengikut teori ekonomi asas, pengurangan kadar faedah akan membantu merancakkan ekonomi kerana kos pinjaman semakin rendah serta menyebabkan kadar pulangan faedah yang rendah. Pada situasi seperti ini, peminjam umpamanya akan mengambil kesempatan untuk membeli rumah kerana ansuran bulanan yang sedikit rendah, manakala mereka yang ingin menyimpan wang lebihan di bank mungkin menggunakan wang tersebut untuk berbelanja kerana pulangan faedah yang tidak signifikan.
Pihak awam seperti institusi-institusi kewangan yang menerima hasil daripada pembelian sekuriti oleh Federal Reserve pula dijangka melaburkan wang tersebut ke dalam ekonomi, lantas membantu mempercepatkan aktiviti ekonomi.
*QE juga membantu mengurangkan kos pinjaman pentadbiran Amerika Syarikat melalui kadar faedah bon yang rendah sekaligus menyokong perbelanjaan fiskal Amerika SyarikatÂ
Dari tahun 2008 hingga awal 2020, aset yang dimiliki oleh Federal Reserve ( termasuk bon-bon yang dibeli ) telah meningkat dari $900 bilion kepada $4.2 trilion. Kadar faedah dari tahun 2009 hingga tahun 2016 hampir sifar sebelum Federal Reserve hanya mula meningkatkan kadar faedah kepada 2.4% pada tahun 2019.
Ramai penganalisis ekonomi menyatakan dasar QE ini membantu memulihkan ekonomi Amerika Syarikat. Dari tahun 2009 hingga sebelum pandemik Covid-19, rata-rata pertumbuhan ekonomi Amerika Syarikat berada di atas paras 2% setahun. Manakala inflasi pula kekal stabil apabila berlegar sekitar 2.0% setahun ( dianggap sebagai satu pencapaian kerana kadar faedah yang rendah ).
Namun demikian, ada sisi gelap disebalik kejayaan QE yang dijalankan oleh Bank Pusat Amerika Syarikat ini. Sebilangan ahli ekonomi menyatakan bahawa QE telah menyebabkan jurang ketidaksamaan semakin melebar.
Langkah ini disebabkan pengurangan kos pinjaman melalui kadar faedah yang rendah serta lebihan wang di dalam pasaran ( hasil pembelian bon oleh Federal Reserve ) telah mendorong harga aset-aset melambung tinggi. Dari tahun 2009 hingga awal 2020, indeks industri Dow Jones telah meningkat dari 8,000 mata kepada 29,000 mata. Manakala indeks Standard & Poor’s 500 ( S&P500 ) pula naik dari sekitar 800 mata kepada 3,250 mata dalam tempoh yang sama.
Kenaikan nilai saham di Amerika Syarikat telah memberi manfaat yang besar kepada golongan kaya di negara itu. Menurut data Federal Reserve, 53.9% pegangan ekuiti di negara itu dikawal oleh golongan Tertinggi 1%. Kumpulan 90-99% pula mempunyai 35.0% pegangan di dalam pasaran saham.
Berapa peratusan pegangan kumpulan terbawah 50% di Amerika Syarikat? Hanya 0.6%.
*Kumpulan tertinggi 10% mengawal 88.9% pegangan ekuiti di Amerika Syarikat
Indeks harga rumah di Amerika Syarikat juga meningkat dengan ketara. Pada tahun 2009, indeks harga rumah berada pada paras 351 mata dan meningkat sehingga 450 mata pada tahun 2020. Fenomena ini turut memberikan keuntungan besar kepada golongan kaya kerana 44.5% daripada keseluruhan aset hartanah dipegang oleh kumpulan tertinggi 10%.
Kumpulan 50% terbawah hanya mempunyai 12.9% daripada keseluruhan aset hartanah di Amerika Syarikat.
Bagi kumpulan berpendapatan rendah yang ingin mula menabung. Pulangan tabungan juga tidak mengiurkan langsung kerana kadar faedah yang rendah sekaligus menyebabkan golongan ini tersepit di tengah-tengah dimana harga aset hartanah berada di paras yang begitu tinggi tatkala pulangan simpanan yang rendah.
Meskipun ramai mengkritik polisi QE yang diamalkan di Amerika Syarikat dan negara-negara lain seperti United Kingdom, ada ahli ekonomi yang menyatakan bahawa QE bukanlah satu-satu punca yang menyumbang kepada ketidaksamaan yang luas dalam kalangan orang kaya dan orang miskin.
Mereka berpendapat bahawa jika QE tidak dilaksanakan sekaligus menyebabkan kadar faedah berada pada paras yang lebih tinggi, tekanan terhadap golongan berpendapatan rendah tetap wujud kerana pekerjaan yang kurang akibat pelaburan yang terhad ( kerana kadar faedah yang tinggi ).
Apa pun implikasinya….. Percanggahan pendapat ketika membicarakan kesan-kesan polisi ekonomi sememangnya tidak dapat dielakkan. Disebabkan itulah ahli-ahli ekonomi kerap mengambil jalan selamat apabila berdiskusi dengan menggunakan frasa ” it depends “.
